แนวทางการออกแบบห้องน้ำ สำหรับผู้สูงอายุ
ทุกวันนี้หลายๆคนคงเคยได้ยินมาว่า สังคมไทยของเรากำลังจะกลายเป็นสังคมของผู้สูงอายุในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้ ทำให้การออกแบบบ้านพักอาศัยทุกวันนี้จะต้องใส่ใจกับรายละเอียดเกี่ยวกับผู้สูงอายุมากยิ่งขึ้น Go Touch Up จะขอแนะนำความรู้เบื้องต้นในการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุกัน ซึ่งเป็นห้องที่ต้องให้ความใส่ใจในรายละเอียดด้านการออกแบบเป็นพิเศษ
- ขนาดของห้องน้ำผู้สูงอายุนั้น ใช้หลักการเดียวกันกับการออกแบบห้องน้ำของผู้พิการ คือความกว้างภายในห้องไม่ควรต่ำกว่า 1.50 เมตร (ตามภาพที่ 1.1) เนื่องจากเป็นระยะที่เหมาะสมสำหรับรถเข็น ระดับพื้นห้องน้ำทั้งหมดต้องเรียบเสมอกัน ไม่ควรลดระดับพื้น หรือทำธรณีประตู เพื่อป้องกันการสะดุดล้ม ที่สำคัญพื้นกระเบื้องห้องน้ำต้องมีผิวที่หยาบ เพื่อไม่ให้ลื่นล้ม (ทางการออกแบบจะเรียกค่าความหยาบของกระเบื้องว่าค่า R ซึ่งควรใช้ค่าความหยาบที่ R10 ขึ้นไป) ส่วนสีของกระเบื้องพื้นและผนัง ควรจะเลือกสีที่แตกต่างกัน เพื่อช่วยในการมองเห็นขอบเขตพื้นที่
- ประตูห้องน้ำควรออกแบบให้มีความกว้างอย่างน้อย 90 เซนติเมตร ในรูปแบบบานเลื่อน หรือบานเปิดออก โดยที่มือจับจะต้องเป็นแบบก้านโยก (หรือเรียกว่า มือจับเขาควาย)
- แสงสว่างภายในห้องน้ำควรจะมีความสว่างมากกว่าปกติ สีของแสงไฟควรจะเป็นสีขาว (Day light) ซึ่งจะช่วยให้มองเห็นสิ่งต่างๆภายในห้องน้ำได้ชัดเจน
- พื้นที่ส่วนเปียก ฝักบัวน้ำควรจะเป็นแบบก้านที่สามารถปรับระดับได้ มีที่นั่งเผื่อไว้สำหรับนั่งอาบน้ำ ความสูงของระยะนั่งประมาณ 45 เซนติเมตร และมีราวจับเพื่อช่วยในการทรงตัว โดยติดตั้งที่ระยะความสูงจากพื้น 60-75 เซนติเมตร
- สุขภัณฑ์ต่างๆภายในห้องน้ำเช่น อ่างล้างมือ ควรใช้รุ่นที่เป็นแบบแขวน (Wall hung) เพื่อที่ให้รถเข็นสามารถใช้งานได้อย่างสะดวก ติดตั้งราวจับสำหรับผู้สูงอายุที่ใช้ไม้เท้า ก๊อกน้ำจะต้องเป็นแบบก้านปัด ส่วนโถสุขภัณฑ์ควรจะใช้รุ่นที่มีระยะนั่งสูงจากพื้นประมาณ 45 เซนติเมตร ติดตั้งราวจับไว้ที่ด้านข้างโถสุขภัณฑ์ทั้ง 2 ฝั่ง เพื่อช่วยในการทรงตัวในขณะที่ลุกยืน และสายฉีดชำระกับที่ใส่กระดาษชำระให้ติดตั้งในตำแหน่งที่สามารถเอื้อมถึงได้อย่างสะดวก
- ที่สำคัญที่สุด ต้องติดตั้งปุ่มกดสัญญาณขอความช่วยเหลือไว้ในตำแหน่งที่ใกล้กับโถสุขภัณฑ์ หรือ อ่างล้างมือ เผื่อไว้ในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน และนี่คือแนวทางการออกแบบห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุ ภายในบ้านพักอาศัย เพื่อความสะดวกสบาย และความปลอดภัย ตลอดจนความสุขในการใช้ชีวิตของคนที่ท่านรัก
